Wałęsaki (Pardosa spp.) to rodzaj pająków z rodziny pogońcowatych (Lycosidae).
W Polsce występuje ok. 30 gatunków z czego najbardziej rozpowszechnione to:
- wałęsak zwyczajny (Pardosa amantata)
- wałęsak leśny (Pardosa lugubris)
Wałęsaki są pająkami średniej wielkości - osiągają wielkość ok. 6-8 mm. Ubarwienie jest zmienne od jasno-brązowego do czarnego. Odnóża prążkowane, stosunkowo długie i masywne co umożliwia szybkie bieganie (również po powierzchni wody) oraz dość długie skoki.
Różnice pomiędzy poszczególnymi gatunkami są subtelne i wymagają wnikliwej obserwacji.
Wałęsaki zamieszkują nasłonecznione obszary lasów, łąk i pól, lubią przebywać w pobliżu zbiorników i cieków wodnych. Aktywność rozpoczynają wczesną wiosną wraz z pierwszymi cieplejszymi dniami i kontynuują do późnej jesieni.
Tak jak pozostałe pogońcowate nie wytwarzają sieci łownych i polują w sposób aktywny. Z tego też powodu w zachodniej Europie nazywane są „wolf spiders”. Żywią się drobnymi owadami i pająkami, w tym również własnego gatunku.
Na uwagę zasługują zwyczaje godowe wałęsaków. Na przełomie kwietnia i maja w celu zwabienia partnerki samce uprawiają tańce godowe, które są bardzo złożone i mogą trwać kilka godzin. Jeżeli samica zaakceptuje partnera dochodzi do kopulacji, a po kilku tygodniach samica buduje kokon, który nosi cały czas przy sobie przyczepiony do kądziołków przędnych. Młode wykluwają się po około trzech tygodniach i przez kolejne 10 dni noszone są przez matkę na grzbiecie. Później usamodzielniają się. W korzystnych warunkach samica może w ciągu roku mieć potomstwo trzykrotnie.
1.
2.
3.
